Krótka historia tamborka
Tydzień temu opublikowałam artykuł o rodzajach tamborków, które można znaleźć na rynku. Różnorodność współczesnych tamborków może przytłaczać. Okrągłe, owalne, kwadratowe, drewniane, plastikowe... Każdy znajdzie coś dla siebie.
Ale czy zawsze tak było? Postanowiłam przekopać Internet w poszukiwaniu informacji o historii tego, w mojej opinii, jednego z najważniejszych przyrządów do haftu.
Początkowym narzędziem służącym do napinania tkaniny była rama. Wykonana z czterech elementów, w których wywiercono dziurki bądź nacięcia - dzięki nim naprężano tkaninę.
Ramka trzymała się dzięki kołkom mocowanym w każdym rogu. Tkaninę natomiast rozciągano na ramie za pomocą mocnej nici. Ramę trzymano podczas pracy w ręku lub umieszczano na kozłach bądź specjalnej podstawce.
O dziwo, ramki są w użyciu również współcześnie. Choć proces naciągania na nie tkaniny bywa żmudny, to właśnie one są rekomendowane przez Royal School of Needlecraft dla bardziej doświadczonych hafciarek i hafciarzy.
W XVIII wieku natomiast popularne stały się tamborki. Swoją nazwę wzięły od francuskiego słowa Tambour - czyli po prostu bębnów. Tkaninę umieszczano pomiędzy dwoma obręczami i napinano niemal do granic możliwości. Jeśli przechodząca przez tkaninę igła bądź szydełko wydawały odgłos jak podczas uderzania w bębenek - wtedy było wiadomo, że tkanina zamocowana jest poprawnie.
Tę samą zasadę stosuję i ja, haftując na współczesnych tamborkach. Jednak tamborki na mojej półce znacznie różnią się od swoich dalekich kuzynów. Przede wszystkim pierwsze tamborki nie były regulowane, tak jak te współczesne. Ponadto, do ich wykonania używano metalu, kości, a nawet kości słoniowej, zamiast współczesnych materiałów - drewna, czy plastiku.
Ten styl tamborka przywędrował do Europy z odległych Indii, gdzie był niezwykle rozpowszechniony. Na starym kontynencie używano go głównie do haftów na małych powierzchniach - na przykład na chusteczkach, czy serwetkach. Niestety, bardzo szybko został on wyparty przez rozwój maszyn do szycia, które potrafiły wykonać haft 140 razy szybciej niż przy użyciu pracy samych rąk.
Tamborki, które znamy współcześnie, są w miarę nowym wytworem. 17 listopada 1903 roku Helen A. Harmes opatentowała bowiem swój wynalazek - tamborek z funkcją regulacji.
Ta mieszkanka Washingtonu w stanie Missouri wpadła na swój pomysł podczas pracy. Stwierdziła, że musi istnieć sposób na haftowanie bez konieczności ciągłego przesuwania tamborka, by móc wyhaftować kolejny element wzoru. Tak narodził się plan stworzenia tamborka z dwiema regulowanymi obręczami. Pozwalały one na ustalenie wielkości tamborka przed rozpoczęciem pracy, dzięki czemu hafciarki nie musiały robić przerw na założenie tamborka na kolejną sekcję tkaniny. Przyczyniło się to do poprawy jakości samej pracy, a co za tym idzie - wzrostu zainteresowania tą dziedziną rękodzieła. Zdecydowanie pomógł też fakt, iż wynalazek Helen można było zamówić poprzez katalog wysyłkowy, dzięki czemu stał się on powszechnie dostępny, a ona sama mogła godziwie zarabiać na swoim pomyśle.
Przyznam szczerze, że nie spodziewałam się, że regulowany tamborek jest tak stosunkowo nowym pomysłem. Używany, z niewielkimi zmianami, po dziś dzień, stanowi nieodłączny element każdej hafciarskiej pracowni. Dla mnie tamborek dobrej jakości jest czymś, bez czego nie wyobrażam sobie pracy. Patent Helen na zawsze zmienił sposób, w jaki pracujemy z igłą i nitką. Dzięki niej haftowanie na tamborku stała się czymś komfortowym, bezstresowym, a przede wszystkim usprawniającym pracę.
Chociaż obecnie na rynku znajduje się wiele różnych tamborków wykonanych z przeróżnych materiałów, mam wrażenie, że sam pomysł Helen pozostaje bez większych zmian. Bo po co zmieniać coś, co działa? ;)
Źródła:
Cheryl Kinkaid, When were embroidery hoops invented?, Needlework tips & techniques, https://www.needlework-tips-and-techniques.com/when-were-embroidery-hoops-invented.html
Roxanna Coldiron, Meet Helen A. Harmes: She Invented the Adjustable Embroidery Hoop, Martha Stewart, https://www.marthastewart.com/1527184/meet-helen-harmes-invented-embroidery-hoop
Comments